สภาพทั่วไปของอำเภอมวกเหล็ก ในอดีต มวกเหล็กเป็นส่วนหนึ่งของแก่งคอย กระทรวงมหาดไทยเห็นควรในการแบ่งเขต การปกครอง
ของแก่งคอย ออกมาเป็นอำเภอมวกเหล็ก โดยรวมพื้นที่ที่ตำบลมวกเหล็ก ตำบลคำพราน และตำบลแสลงพัน
ที่มาของชื่อมวกเหล็กมีอยู่สองความคิด ความคิดแรกมวกเหล็กเป็นชื่อของเถาไม้ชนิดหนึ่งที่ขึ้นอยู่ทั่วไปริมลำ
ธารแห่งนี้ จึงเรียกหมู่บ้านนี้ว่า มวกเหล็ก ความคิดหนึ่งเล่าว่าเคยพบหมวกเหล็กของนักรบโบราณที่ลำธารแห่ง
มวกเหล็กนี้ จึงเรียกว่า บ้านหมวกเหล็ก ต่อมาคนที่นี่เรียกเป็น มวกเหล็ก
สภาพทางภูมิศาสตร์ ที่ตั้งและเขตติดต่ออำเภอมวกเหล็ก เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสระบุรี ตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มภาคกลาง
ประมาณเส้นรุ้งที่ ๑๔৹ เหนือ และประมาณเส้นแวงที่ ๑๐๐ ตะวันออก อยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด
ระยะทางประมาณ ๑๗ กิโลเมตร และอยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร มาทางทิศเหนือตามเส้นทางหลวงแผ่นดิน
หมายเลขที่ ๒๑ (ถนนสายเอเซีย) ประมาณ ๑๑๖ กิโลเมตร มีเขตติดต่อกับอำเภอและจังหวัดใกล้เคียง ดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพัฒนานิคม อำเภอท่าหลวง อำเภอชัยบาดาล และอำเภอลำสนธิ(จังหวัดลพบุรี) ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอสีคิ้วและอำเภอปากช่อง (จังหวัดนครราชสีมา) ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองนครนายก (จังหวัดนครนายก) ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอแก่งคอยและอำเภอวังม่วง
ลักษณะภูมิประเทศ สภาพทั่วไปของอำเภอมวกเหล็ก เป็นที่ราบสูงเชิงเขา มีภูเขาสลับซับซ้อน ลักษณะพื้นที่ทั่วไปมี
ลักษณะสูงต่ำ มีภูเขาสลับซับซ้อน สภาพอากาศแห้งแล้งในฤดูแล้ง มีลำห้วยต่างๆ ไหลผ่านตามหมู่บ้านหลาย
สาย ได้แก่ ลำห้วยมวกเหล็ก ลำห้วยทองหลาง ลำห้วยคลองไทร ลำห้วยสายชนวน ลำห้วยคลองม่วง ลำห้วย
ลำพญากลาง ลำห้วยสวนมะเดื่อและน้ำซับที่อยู่ทั่วไป มีพื้นที่โดยประมาณ ๖๘๔ ตารางกิโลเมตรสูงกว่า
ระดับน้ำทะเล ๒๔๐ เมตร ลักษณะภูมิอากาศ อำเภอมวกเหล็ก มีลักษณะอากาศแบบฝนเมืองร้อนเฉพาะฤดู (Tropical Aavanna Climate, Aw)
ระบบจำแนกประเภทภูมิอากาศของ Koppen ซึ่งลักษณะภูมิอากาศแบบนี้จะมีฝนน้อยแห้งแล้งในฤดูหนาว
และอุณหภูมิค่อนข้างสูงในฤดูร้อนและค่อนข้างจะหนาวเย็นในฤดูหนาว และมีฝนตกชุกในช่วงเดือนพฤษภาคม
ถึงเดือนตุลาคม อำเภอมวกเหล็กมี ๓ ฤดูกาล คือ ฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาว สภาพอากาศส่วนใหญ่แห้งแล้ง
และร้อนจัดในฤดูร้อน
การคมนาคม อำเภอมวกเหล็ก การคมนาคมระหว่างอำเภอกับจังหวัดสระบุรีใช้ทางรถยนต์และทาง
รถไฟ ทางรถยนต์ใช้ถนนมิตรภาพ ระยะทาง ๓๘ กิโลเมตร ระยะทางจากอำเภอถึงกรุงเทพมหานคร ประมาณ
๑๔๒ กิโลเมตร การคมนาคมระหว่างอำเภอกับตำบล หมู่บ้านใช้ทางหลวงชนบทและทางหลวงท้องถิ่น ซึ่ง
ปัจจุบันมีสภาพเป็นถนนลาดยางและมีความสะดวกในการสัญจรไปมาเป็นส่วนมาก
สาธารณูปโภค อำเภอมวกเหล็ก มีขนาดพื้นที่จำนวนมาก สภาพภูมิอากาศเหมาะแก่การเกษตร เช่น
การปลูกพืชผัก มันสำปะหลัง อ้อย ข้าวโพดฯลฯ เลี้ยงสัตว์จำพวก วัวนม วัวเนื้อ แพะ เป็นต้น
การปกครองส่วนภูมิภาค อำเภอมวกเหล็กแบ่งการปกครองออกเป็น ๖ ตำบล ๘๐ หมู่บ้าน คือ
๑. มวกเหล็ก (Muak Lek) ๑๓ หมู่บ้าน
๒. มิตรภาพ (Mittraphap) ๑๐ หมู่บ้าน
๓. หนองย่างเสือ (Nong Yang Suea) ๑๔ หมู่บ้าน
๔. ลำสมพุง (Lam Somphung) ๑๐ หมู่บ้าน
๕. ลำพญากลาง (Lam Phaya Klang) ๑๘ หมู่บ้าน
๖. ซับสนุ่น (Sap Sanun) ๑๕ หมู่บ้าน การปกครองส่วนท้องถิ่น อำเภอมวกเหล็กแบ่งการปกครองออกเป็น ๗ แห่ง คือ
๑. เทศบาลตำบลมวกเหล็ก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลมวกเหล็กและบางส่วนของ
ตำบลมิตรภาพ
๒. องค์การบริหารส่วนตำบลมวกเหล็ก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมวกเหล็ก
(เฉพาะนอกเขตเทศบาล ตำบลมวกเหล็ก)
๓. องค์การบริหารส่วนตำบลมิตรภาพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมิตรภาพ
(เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลมวกเหล็ก)
๔. องค์การบริหารส่วนตำบลหนองย่างเสือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองย่างเสือทั้งตำบล
๕. องค์การบริหารส่วนตำบลลำสมพุง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำสมพุงทั้งตำบล
๖. องค์การบริหารส่วนตำบลลำพญากลาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำพญากลางทั้งตำบล
๗. องค์การบริหารส่วนตำบลซับสนุ่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลซับสนุ่นทั้งตำบล
|